In dit onderzoek analyseren we de CO₂-uitstoot van de digitale sector in scope 1 en scope 2, de onderliggende mechanismen en trends, en scenario’s voor de toekomst.

Om de onderzoeksvragen te beantwoorden hebben we het energieverbruik (elektriciteit) van verschillende componenten van de digitale sector van onderaf gemodelleerd. Deze inschatting vertalen we op basis van een model van de energiemix naar emissies. Met het model is vervolgens een aantal toekomstscenario’s doorgerekend, waarbij rekening wordt gehouden met algemene trends, ontwikkelingen in de energiemix, efficiëntiegroei van digitale technologie en groeiende vraag naar digitale diensten.

1. Wat is de bijdrage van de digitale sector aan het ontstaan van emissies?

Scope 2-emissies van de digitale sector hangen volledig samen met het elektriciteitsverbruik van digitale apparatuur. In dit onderzoek is gekeken naar het energieverbruik van eindgebruikersapparaten (zoals smartphones, tablets, desktops en TV’s), vaste en mobiele netwerken, en datacenters. De totale geschatte uitstoot hiervan bedroeg in 2023 naar schatting maximaal 3,33 Mton CO₂ (gebaseerd op emissiefactoren op systeemniveau) en minimaal 1,04 Mton CO₂ (wanneer voor ingekochte groene stroom lage emissiefactoren worden gerekend). Daarvan is ongeveer 50% toe te wijzen aan eindgebruikersapparaten en TV’s, 12% aan netwerken en 38% aan datacenters.

In de toekomst hangt de uitstoot af van een aantal factoren. Allereerst zijn er algemene trends (zoals bevolkingsgroei). Daarnaast is van belang in hoeverre de vraag naar digitale diensten blijft groeien, en hoe deze groei zich verhoudt tot het voortdurend efficiënter worden van digitale technologieën. Voor dit laatste zijn vier scenario’s gehanteerd:

Onderstaande figuur toont de onder- en bovengrens voor de verwachte CO₂-uitstoot in scope 2 op basis van alle verschillende scenario’s:

Omdat de scope 2-emissies van de digitale sector voortkomen uit elektriciteitsverbruik is de emissiefactor van elektriciteit sterk bepalend voor de omvang van de emissies. Wanneer het doel om de elektriciteitsproductie per 2050 CO₂-neutraal te laten zijn wordt gehaald, zal ook de emissie van de digitale sector dan zijn gereduceerd tot nul (en als gevolg liggen de uitkomsten van de verschillende scenario’s ook zeer dicht bij elkaar). Vertragingen bij het halen van de doelen (zeker in combinatie met een van de minder gunstige scenario’s) zou kunnen leiden tot substantieel hogere uitstoot.

Dialogic presenteerde de uitkomsten van dit onderzoek op 29 september bij ABN AMRO aan de Nationale Coalitie Duurzame Digitalisering. Het rapport is gepubliceerd op Rijksoverheid.nl en vormt een deel van het fundament van het position paper van de NCDD. In een parallel onderzoek werd uitgezocht in hoeverre de digitale sector kan bijdragen aan emissiereductie.