Wat is de waargenomen behoefte van verschillende sectoren aan breedbandige connectiviteit, via dienstverlening door gespecialiseerde operators dan wel via breedbandige communicatie in eigen beheer, en hoeveel frequentieruimte is nodig om in deze behoefte te voorzien?

In vrijwel alle onderzochte sectoren wordt een groeiende vraag naar breedbandige draadloze communicatie voorzien. De onderliggende drijvers zijn videostreaming met hoge kwaliteit,
met name voor VR- en AR-toepassingen, en centralisatie van expertise. Veel van de gevraagde connectiviteit kan nu of (naar verwachting) in de toekomst worden afgenomen op basis van generieke netwerken (PLMN). Afnemers geven aan bij voorkeur connectiviteit als dienst op basis van generieke technologie te willen gebruiken, als gevolg van ecosysteemvoordelen die dat biedt. De gevraagde controle over de infrastructuur, de dienst en de apparatuur (ten behoeve van het garanderen van dekking, beschikbaarheid en betrouwbaarheid in de toekomst) is de belangrijkste reden om communicatie niet als dienst in te kopen. De beschikbaarheid in de markt van de gevraagde dienstverlening is daarnaast afhankelijk van het schaalniveau van de toepassing.

Uit ons onderzoek en gesprekken met de markt komt naar voren dat 40 MHz de meest voor de hand liggende hoeveelheid spectrum is om toe te wijzen aan specifieke toepassingen, op basis van TDD en exclusieve controle over het spectrum op het eigen (campus)terrein en binnen eigen gebouwen.

Deze inschatting baseren we op de volgende argumenten:

• De gevraagde capaciteit voor specifieke toepassingen is op de korte termijn nog relatief beperkt. Met een LTE-carrier van 20 MHz (TDD) kan, onder ideale condities, op dit moment een doorvoersnelheid van 1 Gbit/s per site worden behaald. Een hoeveelheid van 40 MHz (ongepaard) spectrum voorziet daarmee in de gevonden capaciteitsbehoefte.
• Een grotere hoeveelheid spectrum dan 40 MHz leidt waarschijnlijk tot inefficiënt spectrumgebruik: de apparatuur (licenties) zijn duurder, en er zijn nauwelijks toepassingen die zoveel capaciteit vragen en niet kunnen worden ontsloten met een alternatief. Het bijplaatsen van basisstations is voor gebruikers van specifieke toepassingen daarnaast vaak relatief eenvoudig.
• LTE is het meest efficiënt bij toepassing van carriers van 20 MHz (daarboven kunnen carriers worden gecombineerd). Daarnaast blijft de mogelijkheid bestaan om, met redelijke efficiëntie, twee netwerken (ieder 20 MHz of 2×10 MHz) uit te rollen.
• Hoewel 2×20 MHz spectrum (op basis FDD) in de behoefte zou kunnen voorzien heeft TDD de voorkeur, vanwege de typisch hogere gevraagde uploadcapaciteit die de specifieke toepassingen vragen (FDD kan hieraan dynamisch voldoen). Desondanks is TDD minder geschikt in situaties met veel terminals, en wanneer verschillende gebruikers hetzelfde spectrum gedeeld gebruiken.

Een belangrijke kanttekening is dat het spectrum moet worden ondersteund door generieke technologie (primair LTE en opvolgers). Kandidaten zijn spectrum in 3GPP-band 40 (2,3 GHz) en band 43 (3,4-3,8 GHz).

Wat is de waargenomen behoefte van verschillende sectoren aan breedbandige connectiviteit, via dienstverlening door gespecialiseerde operators dan wel via breedbandige communicatie in eigen beheer, en hoeveel frequentieruimte is nodig om in deze behoefte te voorzien?

In vrijwel alle onderzochte sectoren wordt een groeiende vraag naar breedbandige draadloze communicatie voorzien. De onderliggende drijvers zijn videostreaming met hoge kwaliteit,
met name voor VR- en AR-toepassingen, en centralisatie van expertise. Veel van de gevraagde connectiviteit kan nu of (naar verwachting) in de toekomst worden afgenomen op basis van generieke netwerken (PLMN). Afnemers geven aan bij voorkeur connectiviteit als dienst op basis van generieke technologie te willen gebruiken, als gevolg van ecosysteemvoordelen die dat biedt. De gevraagde controle over de infrastructuur, de dienst en de apparatuur (ten behoeve van het garanderen van dekking, beschikbaarheid en betrouwbaarheid in de toekomst) is de belangrijkste reden om communicatie niet als dienst in te kopen. De beschikbaarheid in de markt van de gevraagde dienstverlening is daarnaast afhankelijk van het schaalniveau van de toepassing.

Uit ons onderzoek en gesprekken met de markt komt naar voren dat 40 MHz de meest voor de hand liggende hoeveelheid spectrum is om toe te wijzen aan specifieke
toepassingen, op basis van TDD en exclusieve controle over het spectrum op het eigen (campus)terrein en binnen eigen gebouwen.

Deze inschatting baseren we op de volgende argumenten:

De gevraagde capaciteit voor specifieke toepassingen is op de korte termijn nog relatief beperkt. Met een LTE-carrier van 20 MHz (TDD) kan, onder ideale condities, op dit moment een doorvoersnelheid van 1 Gbit/s per site worden behaald. Een hoeveelheid van 40 MHz (ongepaard) spectrum voorziet daarmee in de gevonden capaciteitsbehoefte.
Een grotere hoeveelheid spectrum dan 40 MHz leidt waarschijnlijk tot inefficiënt spectrumgebruik: de apparatuur (licenties) zijn duurder, en er zijn nauwelijks toepassingen die zoveel capaciteit vragen en niet kunnen worden ontsloten met een alternatief. Het bijplaatsen van basisstations is voor gebruikers van specifieke toepassingen daarnaast vaak relatief eenvoudig.
LTE is het meest efficiënt bij toepassing van carriers van 20 MHz (daarboven kunnen carriers worden gecombineerd). Daarnaast blijft de mogelijkheid bestaan om, met redelijke efficiëntie, twee netwerken (ieder 20 MHz of 2×10 MHz) uit te rollen.
Hoewel 2×20 MHz spectrum (op basis FDD) in de behoefte zou kunnen voorzien heeft TDD de voorkeur, vanwege de typisch hogere gevraagde uploadcapaciteit die de specifieke toepassingen vragen (FDD kan hieraan dynamisch voldoen). Desondanks is TDD minder geschikt in situaties met veel terminals, en wanneer verschillende gebruikers hetzelfde spectrum gedeeld gebruiken.
Een belangrijke kanttekening is dat het spectrum moet worden ondersteund door generieke technologie (primair LTE en opvolgers). Kandidaten zijn spectrum in 3GPP-band 40 (2,3 GHz) en band 43 (3,4-3,8 GHz).