Op 13 oktober 2022 is het rapport ‘Durf te Leren, ga door met meten’ aangeboden aan het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Het rapport is in samenwerking geschreven door Bas ter Weel en Michiel Bijlsma van SEO economisch Onderzoek, en Matthijs Janssen en Pieter Jan de Boer van Dialogic.

Aan de hand van het systeem- en transitiebeleid (S/T-beleid) tracht de overheid om innovatiesystemen te verbeteren waarmee de transities richting een duurzame en digitale economie in Nederland gerealiseerd kan worden. Kortweg kan S/T-beleid gedefinieerd worden als het beïnvloeden van de productie en consumptie en het verspreiden van publieke goederen en diensten, waarbij deze goederen en diensten het resultaat zijn van een interactief proces tussen verschillende actoren, zoals consumenten, bedrijven, universiteiten en overheid.

Door haar grote bereik en het omvangrijke totaalbudget is het van belang om de doeltreffendheid en doelmatigheid van het S/T-beleid zo goed mogelijk te meten. In voorgaande jaren is dit beleid geëvalueerd aan de hand van louter econometrische methoden. In de praktijk bleek echter dat niet voor alle types van beleidsinterventies econometrische methoden zijn toe te passen. De opdracht van de commissie Evaluatiemethoden Systeem- en Transitiebeleid luidde daarom om een nieuwe visie te ontwikkelen voor het evalueren van S/T-beleid door het ministerie van EZK. De nieuwe visie is in die hoedanigheid een vervolg op de visie van de Expertwerkgroep Effectmeting (commissie Theeuwes) uit 2012.

Omdat het nog ontbrak aan een internationale wetenschappelijke evaluatiestandaard, heeft dit rapport in de eerste plaats een evaluatiekader vastgesteld op basis van een synthese van de beschikbare wetenschappelijke literatuur en de bestaande evaluatiepraktijk. Dit kader bestaat uit zes invalshoeken: interventielogica, governanceprocessen en beleidsmix, match tussen beleids(mix) en knelpunten, systeemversterking/-transformatie, structurele verandering en maatschappelijke impact. Dit rapport is daarmee een eerste aanzet waar verschillende methodes getest zijn voor het evalueren van systeem- en transitiebeleid. Binnen het rapport is het evaluatiekader toegepast op vier verschillende casussen.