In opdracht van Doorpakken op digitalisering en SURF heeft Dialogic een verkenning uitgevoerd naar de mogelijkheden, randvoorwaarden en mogelijke partners voor een infrastructuur voor regie op studiedata. Onderwijsinstellingen en dienstenleveranciers verzamelen veel gegevens over studenten, die ontstaan door het geven van onderwijs, zoals gegevens uit (digitale) leermaterialen, maar ook uit processen die onderwijs mogelijk maken zoals administratieve gegevens, onderwijsevaluaties en instroom- en doorstroomgegevens. De onderstaande figuur geeft een schematisch overzicht met voorbeelden van studiedata:

De AVG biedt studenten in principe bepaalde rechten ten aanzien van hun studiedata, maar deze wettelijke kaders bieden geen harde garanties dat de inzet van studiedata altijd strookt met ethische kaders. Meer regie op deze data vanuit de student is daarom wenselijk, wat betekent dat de student inzicht en controle heeft over de verwerking van persoonsgegevens binnen het onderwijsproces. Een infrastructuur biedt mogelijk uitkomst om een praktisch bruikbare mogelijkheid tot regie op deze data te faciliteren. Dit zou ook voor onderwijsinstellingen van toegevoegde waarde zijn, omdat een instelling hiermee een sterkere positie heeft om verantwoord gebruik te maken van persoonsgegevens in verbetering van het onderwijsproces. Daarnaast kunnen marktpartijen profiteren van een infrastructuur, omdat het een generieke oplossing biedt voor het tot stand brengen van regie.

Het onderzoek heeft uitgewezen dat een infrastructuur de registratie en uitwisseling van de grondslag en toestemming voor gebruiksdoeleinden van studiedata kan faciliteren. Ook is gebleken dat het vereiste overzicht bij onderwijsinstellingen over de verwerking van studiedata niet compleet is. Daarom is het vertrekpunt voor de doorontwikkeling van regie op studiedata het up-to-date maken en houden van verwerkingsregister.

Voor eventuele opvolging van deze verkenning richting een infrastructuur voor regie op studiedata stellen we twee aandachtspunten vast:

1. Houdt aandacht voor de behoeften van en meerwaarde voor het mbo, hbo en wo alsook dienstenleveranciers. Een infrastructuur bestaat in feite uit een afsprakenstelsel van de scope en wijze van uitwisseling en een technisch systeem waarin dit wordt geïmplementeerd. Voor het afsprakenstelsel is het van belang dat de publiek-private samenwerking over alle onderwijssectoren geborgd is.
2. Verken pilots voor uitwisseling van studiedata waarvoor geen wettelijke grondslag is voor verwerking. Huidige initiatieven (en pilots) zijn voornamelijk gericht op use cases waarbij studiedata wordt uitgewisseld waar wettelijke grondslag is voor verwerking. Voor meer experimenten richting andere typen databronnen en andere use cases (onder meer learning analytics) is het van belang dat pilots expliciet worden ingericht op studiedata waarvoor geen wettelijke grondslag is voor verwerking.

Meer weten over dit onderzoek? Download hier rapport of neem contact op met Max Kemman.