In opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap voerde Dialogic recent de tussenevaluatie uit van het Versnellingsplan onderwijsinnovatie met ICT 2018-2022. In het Versnellingsplan werken de VSNU, VH en SURF samen aan onderwijsinnovaties met ICT. In acht verschillende zones rondom specifieke thema’s werken 39 instellingen uit het hoger onderwijs samen. Daarnaast zijn in reactie op de gevolgen van COVID-19 voor het hoger onderwijs twee werkgroepen opgericht met betrekking tot digitaal toetsen op afstand en online onderwijs in praktijkvaardigheden.

De overkoepelende ambitie van het Versnellingsplan is ‘het maximaal benutten van de kansen die technologie het hoger onderwijs in Nederland biedt’. Deze brede ambitie is verdeeld over drie ambities: 1) verbetering van de aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt; 2) flexibilisering van het onderwijs; 3) slimmer en beter leren met technologie. Voor de tussenevaluatie onderzocht Dialogic in hoeverre het Versnellingsplan er tot op heden in is geslaagd bij te dragen aan de geformuleerde ambities, wat de verwachtingen zijn voor de komende twee jaar en in welke mate (nieuwe) ambities na afloop van het Versnellingsplan opgevolgd kunnen worden.

Geïnterviewde betrokkenen zijn overtuigd van de meerwaarde van hun bijdragen aan het verbeteren van het hoger onderwijs en zijn tevreden over wat er tot nu toe is bereikt. In de beginfase van het Versnellingsplan is er veel tijd gestoken in het leren kennen van elkaar, het uitwerken van plannen van aanpak van de verschillende zones en het bereiken van common ground. Nu er twee jaar zijn verstreken lijken verschillende zones meer op stoom te komen; er zijn inmiddels ruim 100 concrete producten opgeleverd, grote financieringsaanvragen worden ingediend en nieuwe pilots zijn gestart of starten binnenkort. Ten aanzien van de ambities van het Versnellingsplan stellen wij vast dat deze op het niveau van de zones niet altijd worden herkend. Waar de geformuleerde ambities wel worden herkend, ervaren betrokkenen deze als zeer breed, waarbij de ambities geen duidelijke taakstelling of concrete richting geven aan wat precies gerealiseerd moet worden. Deze breedheid wordt enerzijds als kracht ervaren doordat zo ruimte wordt gelaten voor innovatieve werkzaamheden waarvan de uitkomsten nog niet vaststaan. Anderzijds betekent dit dat de impact van het Versnellingsplan op de ambities niet goed kan worden bepaald.

Deelnemers spreken breed hun waardering uit voor de producten en het netwerk. De samenwerking tussen instellingen, waarbij instellingen zelf bijdragen aan onderwijsinnovaties, wordt als belangrijke kracht gezien. Verschillende betrokkenen benadrukken dat behoud hiervan meerwaarde heeft voor het hoger onderwijs. De verwachting is hierbij dat dit niet vanzelf (volledig) bottom-up vanuit de instellingen zal worden opgepakt, maar dat zowel ondersteuning als aanjagen van instellingen van belang blijft. Echter lijken maar weinig betrokkenen heil te zien in een tweede Versnellingsplan volgens dezelfde opzet. Hierbij wordt aangegeven dat het Versnellingsplan een impuls heeft gegeven, maar dat doorzetting op dezelfde wijze deze energie en inspanningen met moeite zou kunnen behouden.

Op basis van ons onderzoek formuleerden wij vijf aanbevelingen voor OCW en het Versnellingsplan:

1. Stuur aan op concrete doelstellingen van zones voor 2023.
2. Blijf investeren in disseminatie en communicatie van resultaten, ook naar de eigen deelnemers.
3. Investeer in behoud van aandacht en activiteiten op digitaal onderwijs en onderwijsinnovaties post-COVID-19-crisis.
4. Borg de randvoorwaarden voor onderwijsinnovatie met ICT na afloop van het Versnellingsplan.
5. Verken een meer stimulerende rol voor het ministerie van OCW.

Een dieper inzicht in de uitkomsten van de tussenevaluatie en verdere onderbouwing van de aanbevelingen zijn te vinden in het rapport dat onlangs is aangeboden aan de Tweede Kamer. Zie het rapport hier: rijksoverheid.nl.

Voor meer informatie over het Versnellingsplan zie versnellingsplan.nl.

Meer weten over deze evaluatie? Neem dan contact op met Max Kemman.